شورای رقابت چیست؟ + وظایف شورای رقابت خودرو

شورای رقابت جهت تعیین قیمت وضعیت کالاها نظیر خودرو شکل گرفته است. البته تاکنون چند بار حق قیمت گذاری خودرو از این شورا اخذ شده است. به طور کلی شورای نظارت سال ۱۳۹۷ به منظور نظارت بر خودروهای که بیش از ۵۰ میلیون تومان قیمت دارند شکل گرفت. جالب است در سال ۱۳۹۷ ارزان ترین خودرو داخلی کشور یا به عبارت دیگر پراید نیز به مرز ۵۰ میلیون رسید. به همین دلیل این شورا عملاً کارایی خود را از دست داد.

در شهریور سال ۱۳۹۷ وزارت سمت اطلاع داد که شورای رقابت نقشی در قیمت گذاری خودروهای داخلی ندارد. به عبارت دیگر بر اساس مصوبات و هماهنگی سران قوه قرار شد که دیگر مسئولیت قیمت گذاری کالاها مخصوصاً خودرو با شورای رقابت نباشد.

از این رو وظیفه نظارت و تعیین قیمت کالاها به ستاد تنظیم بازار واگذار شد. در ادامه مطلب در رابطه با اینکه در حال حاضر تعیین کنندگان قیمت خودرو در کشور چه کسانی هستند و شورای رقابت در این میان چه وظایف و اختیاراتی دارد بیشتر صحبت خواهد شد.

شورای رقابت خودرو چیست؟

شورای رقابت خودرو همانطور که از عنوان آن برمی آید شامل یک نهاد ویژه است و وظیفه نظارت بر فعالیت بنگاه های مختلف و حقوق رقابت را بر عهده دارد. این شورا دارای فضای اداری و حقوقی است و با توجه به صلاحیت ها و اختیاراتی که برعهده دارد در حوزه محیط رقابتی بازار اقدام به وضع یک سری مقررات کرده است. به همین دلیل می توان گفت که در زمینه محیط رقابتی بازار نقش موثری جهت جلوگیری از انحصاری شدن بازار دارد.

این نهاد در ابتدا به منظور تعیین قیمت خودرو و ایجاد تعادل در بازار این کالا شکل گرفت. همچنین مهم ترین هدف تشکیل آن نظم بخشیدن و آسان کردن فعالیت های بخش خصوصی حوزه اقتصاد بود.

وظایف شورای نظارت خودرو

همانطور که در مطالب قبلی نیز به این نکته اشاره شد این نهاد دولتی به منظور جلوگیری از انحصار بازار خودرو و تعادل بخشیدن به بازار رقابتی شکل گرفت؛ اما باید گفت که علاوه بر موارد مذکور وظایف دیگری نیز برای این نهاد تعریف شده است که مهمترین آنها شامل موارد زیر هستند.

• تعیین قیمت خودرو

در کشور ما فرایند قیمت بیشتر کالاها مخصوصاً کالاهای داخلی به واسطه سازمان های دولتی انجام می شود.

خودروها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و قیمت گذاری آنها از طرف شورای رقابت انجام می شود.

سایپا و ایران خودرو بزرگترین خودرو سازهای داخلی محسوب می شوند و بیشتر سهام آنها به دولت تعلق دارد. از این رو باید گفت که فرایند قیمت گذاری محصولات ۲ شرکت تولیدی نام برده نیز نظر شورای رقابت که یک سازمان دولتی است انجام می شود.

شورای رقابت برای تعیین قیمت خودرو ۳ فاکتور مهم که شامل ارز، تورم و کلینیک خودرو هستند، انجام می دهد.

به جرات می توان گفت که یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ خودرو تورم است. میزان تورم هر سه ماه یک بار از طرف بانک مرکزی می شود و در صورتی که طی این سه ماه مواد اولیه مورد استفاده برای خودرو دچار افزایش یا کاهش قیمت شده باشد قیمت خودرو نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

بسیاری از قطعات و لوازم مورد نیاز برای تولید خودرو در کشور وارداتی هستند. به همین دلیل قیمت خودرو در کشور به شدت تحت تاثیر نوسان ارز قرار دارد. کلینیک خودرو یا به عبارت دیگر روش دلفی از دیگر راهکارهای تعیین قیمت خودرو به شمار می رود. در این روش ۱۰ الی ۱۲ کارشناس قیمت نهایی خودرو را بر اساس مشخصات و نوع آن اعلام می کنند.

• تشخیص روش های ضد رقابتی

دیگر وظیفه این نهاد دولتی، تشخیص روش های ضد رقابتی است. همچنین این شورا باید عاملان ارائه دهنده روش های ضد رقابتی را نیز شناسایی کرده و با آنها برخورد کند.

• نظارت بر مسائل مرتبط به ادغام شرکت ها

دیگر وظیفه تعیین شده برای این مجموعه نظارت بر مسائل مرتبط با ادغام شرکت ها است. در واقع این نهاد باید مسائل مرتبط با ادغام شرکت ها را مورد بررسی قرار داده و بر آنها نظارت داشته باشند.

• ارزیابی وضعیت بازار

شورای وزارت خودرو وظیفه دارد وضعیت بازار این کالا را مورد ارزیابی قرار دهد و همچنین محدوده های آن را تعیین کند.

• ارائه خدمات مشاوره ای

این شورا در کنار دیگر وظایف خود باید به مسئولین دولتی خدمات مشاوره ای نیز ارائه دهد و همچنین نظرات خود را در رابطه با تصویب لوایح و تنظیم آنها عنوان کند. زیرا در این صورت مسئولین دولتی می توانند از نظرات کارشناسی آنها برای تنظیم و تصویب لوایح مرتبط با بازار خودرو استفاده کند.

تصویب صورتجلسه ها

شورای نظارت خودرو باید جهت تعیین و تنظیم قیمت، دستورالعمل های مربوط و صورت جلسه ها را تصویب کند. همچنین تعیین مقدار و شرایط دسترسی به بازار این کالا نیز از دیگر مواردی هستند که باید تحت نظر و تصویب شورا انجام شوند.

• تعیین قیمت خرید و فروش محصولات

قیمت خرید و فروش محصولات نیز از دیگر وظایف تعریف شده برای این شورا محسوب می شود.

• مدیریت دقیق بر میزان تولید کالا

میزان تولید کالا و عرضه آن به بازار نیز باید تحت نظارت و مدیریت دقیق شورای نظارت انجام شود تا تعادل بین عرضه و تقاضای کالاها در بازار حفظ شود.

قیمت شورای رقابت خودرو

شورای رقابت خودرو قیمت محصولات مختلف را متناسب با نظر اکثر اعضای این شورا تعیین می کند. در واقع تعیین قیمت خودروها پس از بررسی دقیق و کامل صورت می گیرد. البته ناگفته نماند که تعیین قیمت ها باید کاملاً متناسب با مقررات و قوانین تعیین شده برای این منظور انجام شود.

باید متذکر شد که تعیین و تثبیت قیمت ها به واسطه سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولید کنندگان محاسبه می شود. پس از انجام محاسبات لازم توسط سازمان نام برده شورای رقابت باید آن را تصویب و لازم اجرا کند.

ترکیب اعضای شورای رقابت

اعضای شورای رقابت شامل حقوقدانان و متخصصان مرتبط با این حوزه هستند. همچنین هر کدام از اعضا بر اساس تخصص و مهارت خود وظایف ویژه ای را جهت پیشبرد اهداف این نهاد بر عهده دارند. به طور کلی اعضای تشکیل دهنده این نهاد شامل موارد زیر هستند.

• سه نفر از نمایندگان کمیسیون های اقتصادی برنامه بودجه صنایع و معدن مجلس. ناگفته نماند که نمایندگان مجلس در این شورا نقش نظارت را بر عهده دارند و موظف هستند بر فعالیت های شورا نظارت کنند.
• دو نفر از قضات که از طرف دیوان عالی کشور و رئیس قوه قضاییه انتخاب می شوند.
• دو اقتصاددان مجرب که از طرف وزیر امور اقتصادی و رئیس جمهور انتخاب می شوند.
• یک حقوقدان کاملاً مسلط به حقوق اقتصادی با حکم ریاست جمهوری و سفارش وزیر دادگستری
• یک صاحب نظر تجاری که با حکم ریاست جمهوری و پیشنهاد وزیر بازرگانی انتخاب می شود
• یک فرد متخصص در امور مالی از طرف وزیر صنعت و معدن